Zasiłki celowe a odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia

Zasiłek celowy w kwocie do 6.000 zł na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych przyznaje się rodzinom lub osobom samotnie gospodarującym, które w wyniku zdarzenia noszącego znamiona klęski żywiołowej poniosły straty i znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dodatkowo poszkodowani mogą uzyskać zasiłek celowy w kwocie do 100.000 zł na remont budynku (lokalu mieszkalnego), który został uszkodzony w wyniku nawałnicy. Ponadto zasiłek celowy w kwocie do 200.000 zł na odbudowę, odtworzenie w innym miejscu lub zakup (wraz z gruntem) budynku (lokalu mieszkalnego) albo zakup działki budowlanej przyznaje się rodzinom lub osobom samotnie gospodarującym, których budynek (lokal mieszkalny) został uszkodzony lub zniszczony. Szczegółowe zasady przyznawania zasiłków celowych określone zostały w piśmie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 czerwca 2016 r. znak DOLiZK-IV-775-1/2016; piśmie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 sierpnia 2017 r. znak DOLiZK-IV-775-10/2017 oraz piśmie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2017 r. znak DOLiZK-IV-775-20/2017.

W związku z powyższym ponownie pojawia się zagadnienie relacji zasiłku celowego do odszkodowania należnego poszkodowanemu z tytułu ubezpieczenia. W przeszłości  ubezpieczyciele często odmawiali wypłaty odszkodowania w zakresie w jakim poszkodowany zaspokoił szkodę z przyznanego mu zasiłku celowego, co spotykało się z powszechną dezaprobatą. W w/w pismach Ministra wskazuje się wprost, że pomoc w formie zasiłku przyznawana jest niezależnie od odszkodowania przysługującego z tytułu ubezpieczenia przy czym zauważyć należy, że w tym przypadku, właściwy organ odpowiednio miarkuje wysokość zasiłku. O tym, że wypłata zasiłku jest niezależna od możliwości dochodzenia odszkodowania z tytułu ubezpieczenia wypowiedział się również Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 września 2016 r. (III CZP 35/16), w której postawił tezę, że bezzwrotny zasiłek celowy przyznany na podstawie art. 40 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 marca 2014 r. o pomocy społecznej nie podlega zaliczeniu na poczet świadczenia z umowy obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstw rolnych od ognia i innych zdarzeń losowych. Przedmiotową tezę należy odnosić przy tym do każdego ubezpieczenia, a nie tylko tego zawartego w ramach obowiązkowego ubezpieczenia budynków gospodarstw rolnych. Co do zasady zatem, poszkodowani, którzy otrzymali zasiłki celowe na odbudowę swoich domostw mogą i powinni również realizować swoje roszczenia wobec ubezpieczycieli z tytułu zawartych przez nich umów ubezpieczenia.