Ustawodawca w art. 62 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.) wprowadził domniemanie prawne, zgodnie z którym, jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem 300 dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. W myśl tego przepisu okolicznością uzasadniającą pochodzenie dziecka męża matki jest istnienie związku małżeńskiego między mężczyzną a matką dziecka.
Powyższe domniemania mogą być obalone tylko na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.
Z powództwem o zaprzeczenie ojcostwa może wystąpić: mąż matki dziecka, matka dziecka oraz dziecko po osiągnięciu przez nie pełnoletności. Można dodać także, że powództwo może wytoczyć także prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. W praktyce, jeżeli powództwo wytacza mąż matki to pozywa co do zasady matkę i dziecko; jeżeli matka, to pozywa męża i dziecko; jeżeli dziecko, to pozywa matkę i jej męża.
Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w terminie roku od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa swego męża w terminie roku od dnia, w którym dowiedziała się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Dziecko po osiągnięciu pełnoletności może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w terminie roku od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności. Terminy dotyczące dopuszczalności powództwa o zaprzeczenie ojcostwa mają charakter terminów prawa materialnego, co oznacza, że nie przysługuje stronie możliwość przywrócenia terminu. Pozew złożony po terminie podlega oddaleniu.
Od chwili osiągnięcia przez dziecko pełnoletności zatem tylko ono i prokurator mogą wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa. Co do zasady również zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka.
W procesie zaprzeczenie ojcostwa następuje przez wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. W praktyce dowodem w tym przypadku jest badanie DNA lub/i grupowe badanie krwi.
Rozpoznawanie spraw o zaprzeczenie ojcostwa należy do właściwości rzeczowej sądów rejonowych. Właściwość miejscowa to co do zasady miejsce w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania.
O zaprzeczeniu ojcostwa opowiada także radca prawny Krzysztof Karp w Radiu Nowy Świat w ramach cyklu Radca radzi.